Kategori: Makaleler

Hırsızın Kırdığı Kapıyı Kim Öder? — Psikolojinin Sessiz Mahkemesinde Bir Sorgulama Bir psikolog olarak, bazen tek bir soru bir laboratuvar dolusu deneyden daha fazla şey anlatır. “Hırsızın kırdığı kapıyı kim öder?” sorusu da bunlardan biri. Yalnızca hukuki ya da maddi bir mesele değil bu; aynı zamanda insanın adalet duygusu, suçla empati kurma kapasitesi ve toplumsal vicdanının nasıl şekillendiğini sorgulatan derin bir aynadır. Bu yazıda, bu soruyu üç katmanda ele alacağız: bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji açısından. Her katman, insan zihninin adalet, suç, sorumluluk ve güven kavramlarını nasıl işlediğine dair farklı bir ışık tutar. — Bilişsel Psikoloji: Adaletin Akıl Defteri Bir…

Hemzemin Nedir? Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Ekonomistin Girişi Ekonomi, kaynakların sınırlı olduğu, fakat ihtiyaçların ve arzuların sonsuz olduğu bir alan olarak karşımıza çıkar. Her birey, her toplum, bu sınırlı kaynakları en verimli şekilde kullanma çabası içindedir. Seçimler yaparken, bu tercihler yalnızca bireysel faydayı değil, aynı zamanda toplumsal refahı da etkileyebilir. “Hemzemin” gibi bir kavramı ele alırken, aslında toplumsal düzenin, ekonomik ilişkilerin ve bireysel tercihlerin nasıl birbiriyle bağlantılı olduğunu anlamamız gerekir. Peki, “hemzemin” nedir ve ekonomiye nasıl bir katkı sağlar? Bu yazıda, hemzemin kavramını piyasa dinamikleri, bireysel kararlar ve toplumsal refah çerçevesinde inceleyeceğiz. Hemzemin, genellikle ulaşım…

Helenizm Nedir Ekşi? Kültürlerin Kesişiminde Bir Antropolojik Yolculuk Bir antropolog olarak her kültürün içinde, insanın anlam arayışına dair benzersiz izler bulurum. Kimliğimizi, inançlarımızı, hatta gündelik davranışlarımızı biçimlendiren şey, çoğu zaman farkında olmadan taşıdığımız semboller ve ritüellerdir. Helenizm, tam da bu noktada karşımıza çıkan çok katmanlı bir kültürel olgudur. Modern dünyada “Helenizm nedir ekşi?” diye sorulduğunda verilen kısa tanımlar, aslında yüzlerce yılın kültürel birikimini birkaç kelimeye sıkıştırır. Oysa Helenizm, bir medeniyetin ruhunu, düşünce tarzını ve insanın kendini evrende konumlandırma biçimini anlatır. Helenizm: Kültürel Bir Karışımın Adı Helenizm, yalnızca Yunan kültürünün bir ürünü değildir. Büyük İskender’in fetihleriyle başlayan bu dönem, Yunan düşüncesinin…

“Rojava neresi katliamı?”: Haritanın kenarında kalanlar, hafızanın tam ortası Şöyle bir masaya toplansak da konuşsak istiyorum: Rojava deyince aklınıza ne geliyor? Başlıklarda geçen “katliam” kelimesi neden hep peşine takılıyor? Bu yazıyı, başlıkların gürültüsünü biraz kısmak ve hem coğrafyayı hem de yükünü taşıyan insanları görünür kılmak için yazıyorum. Gelin, sakince ama içtenlikle, olguları ve hafızayı birlikte kuralım. Rojava neresi? Bir coğrafyadan fazlası “Rojava”, Suriye’nin kuzey ve doğusunda, fiilî özerk bir yönetim altında bulunan bölge için kullanılan Kürtçe isim. Resmî ad ise giderek daha kapsayıcı bir çerçeve vermek için “Kuzey ve Doğu Suriye” (AANES). Bölge Kürtlerin yanı sıra Arap, Süryani/Asuri, Ermeni ve…

Merhaba sevgili okur, Bugün seninle birlikte bir ismin arkasındaki hikâyeyi keşfedeceğiz: Murathan Kalyoncu. Bilgiyi, insan deneyimini ve analizleri harmanlayarak anlattığım bu yazıda, kendisini merak edenlerin “Kimdir bu Murathan?” sorusuna yanıt bulmasını hedefliyorum. Hazırsan başlayalım. Murathan Kalyoncu Kimdir? Murathan Kalyoncu, Kalyon Holding’in genç kuşak yöneticilerinden biri. Eğitim yolculuğu ve kariyer basamakları, onu klasik iş dünyası rotasından çıkarıp kritik altyapı projelerinin odağına taşımış bir figür. Eğitim ve ilk adımlar Liseyi Bilfen Çamlıca Anadolu Lisesi’nde tamamladı. ([Yıldız Tekno GSYO][1]) Üniversite tahsilini İngiltere’de, Regent’s Üniversitesi İşletme bölümünde yaptı. ([Yıldız Tekno GSYO][1]) Eğitim süreci boyunca uluslararası satın alma ve finans yönetimi alanlarında özel eğitimler ve…

Güncelleme Neden Önemli? Zihinsel Dönüşümün Psikolojik Derinlikleri Bir psikolog olarak insan davranışlarını gözlemlerken, en çok dikkatimi çeken şeylerden biri şu olmuştur: İnsan değişimden korkar, ama değişmeden de yaşayamaz. Güncelleme dediğimiz şey aslında, bu içsel çelişkinin dengelenmesidir. Zihin, hem geçmişin izlerini korumak ister hem de yenilikle başa çıkmak zorundadır. İşte bu yüzden güncelleme, sadece teknolojik bir terim değil; psikolojik bir zorunluluktur. Güncelleme: Zihinsel Esnekliğin Temeli İnsanın düşünce yapısı, tıpkı bir bilgisayar programı gibi zamanla eski verilerle dolar. Eğer bu bilgiler düzenli olarak yenilenmezse, birey yeni durumlara uyum sağlamakta zorlanır. Bilişsel psikoloji açısından bakıldığında, güncelleme; mevcut şemaların yeni bilgilerle yeniden yapılandırılması anlamına…

Kanyak mı Konyak mı? Damakta Tat, Sohbette Kahkaha Yaratan Büyük İkilem Hayatta bazı sorular vardır ki, cevabı sadece bilgide değil, biraz da kahkahadadır. “Tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurta mı tavuktan?” gibi… Ya da bizim bugün konuşacağımız, toplumun her kesimini ikiye bölen o efsanevi tartışma: Kanyak mı konyak mı? Eğer siz de dost meclislerinde bu soruyu tartışan, bir yudumda tarih, bir yudumda mizah arayanlardansanız, arkanıza yaslanın. Bu yazı bilgiyle birlikte kahkahayı da bardağa dolduracak. Kanyak mı Konyak mı? Önce Terminoloji Testini Geçelim Öncelikle en temel meseleyi açıklığa kavuşturalım: “Kanyak” ve “konyak” aslında aynı içkinin farklı telaffuz biçimlerinden ibarettir ama küçük bir…

Toplumun Aynasında Günah: Hristiyanlıkta 7 Büyük Günahın Sosyolojik İzleri İnsan davranışlarını sadece bireysel tercihlerle açıklamak mümkün değildir; her davranış, bir toplumun görünmez kodlarıyla şekillenir. Bir araştırmacı olarak her zaman şunu merak etmişimdir: “Ahlaki kavramlar bireyin iç dünyasında mı doğar, yoksa toplumun aynasında mı belirir?” Bu soru, bizi yüzyıllardır hem dini hem de kültürel alanlarda yönlendiren bir kavrama götürür — 7 büyük günah. Bu kavram, Hristiyanlık inancında Tanrı’ya ve insan doğasına karşı işlenen temel ahlaki sapmaları temsil eder. Ancak bunları yalnızca teolojik bir çerçevede değil, toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler içinde de okumak gerekir. Çünkü her günah, aslında toplumun…

Vücutta Gerginlik Neden Olur? Vücutta gerginlik, modern yaşamın en yaygın fiziksel rahatsızlıklarından biridir. Kaslarda sertlik, omuzlarda ağırlık hissi, boyun ve sırt bölgesinde ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak bu belirtilerin ardında yalnızca fiziksel faktörler değil, psikolojik ve çevresel etmenler de bulunmaktadır. Bu yazıda, vücutta gerginliğin nedenlerini tarihsel, psikolojik ve fizyolojik açıdan inceleyeceğiz. Tarihsel Perspektif: Endüstrileşme ve Modern Yaşamın Etkileri Sanayi Devrimi ile birlikte başlayan endüstrileşme süreci, insanların yaşam tarzını köklü bir şekilde değiştirdi. Fabrikalarda uzun çalışma saatleri, masa başı işlerin artması ve teknolojinin hızla gelişmesi, bireylerin fiziksel aktivitelerini azalttı. Bu durum, kas iskelet sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratarak gerginlik hissiyatını…

Tambur Niye Dönmez? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan davranışlarını çözümlemek, çoğu zaman gözlemlerimizin ötesine geçmeyi gerektirir. Bir psikolog olarak, her bireyin içsel dünyasını anlamak için daha derin bir sorgulama yapma gereği hissediyorum. Bugün, çok sıradan bir konu üzerinden, davranışlarımızın ve kararlarımızın ardındaki psikolojik süreçleri inceleyeceğiz. “Tambur niye dönmez?” gibi bir soruya bakarken, yüzeydeki anlamın ötesine geçmek önemlidir. Bu soru, aslında insanın hareket etme, değişme ve dönüşme isteksizliğini simgeliyor olabilir. Peki, bir tamburun dönmemesi, içsel bir duraklamanın veya hareketsizliğin simgesi olabilir mi? Bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden bu durumu inceleyerek, hepimizin bazen durakladığı, ilerlemediği veya hareketsiz kaldığı anların nedenini sorgulayacağız.…